เด็กไทยทันสื่อ ICT

1. ที่มาและความสำคัญของโครงการ

เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร หรือ ไอซีที (ICT – Information and Communication Technology) นำมาซึ่งเครื่องมือและช่องทางในการติดต่อสื่อสารที่ทันสมัย คือ รวดเร็วทันใจ ใช้งานง่าย ราคาประหยัด อินเทอร์เน็ต และ โทรศัพท์มือถือ ได้เปลี่ยนรูปแบบของการติดต่อสื่อสารในอดีตไปอย่างสิ้นเชิง โทรศัพท์มือถือ คอมพิวเตอร์โน้ตบุ๊ค คอมพิวเตอร์พกพา (หรือ Tablet PC) อินเทอร์เน็ต เกมอิเล็กทรอนิกส์ ฯลฯ ล้วนเป็นเครื่องมือที่ทำให้เราเข้าถึงบุคคลหรือกลุ่มคน เข้าถึงข้อมูลข่าวสารและแหล่งความรู้ เข้าถึงกิจกรรม เข้าถึงสิ่งที่ตอบสนองความต้องการ ทั้งในด้านการศึกษา การทำงาน ความบันเทิง ครอบครัว หรือแม้แต่ชีวิตส่วนตัว
สื่อที่นำเสนอผ่านช่องทางต่างๆ นั้น มีอิทธิพลต่อการรับรู้ ความคิด ความเชื่อ ทัศนคติ พฤติกรรม มีผลกระทบต่อเศรษฐกิจและสังคม รวมถึงวัฒนธรรม โดยเฉพาะเด็กและเยาวชนที่ยังขาดวุฒิภาวะ ขาดความสามารถในการคิดวิเคราะห์เนื้อหาที่มากับสื่ออย่างเหมาะสม แม้แต่พ่อแม่ผู้ปกครองในยุคปัจจุบันที่เลี้ยงลูกท่ามกลางสภาพแวดล้อมที่เต็มไปด้วยสื่อมากมายรอบตัว ทั้งดีและไม่ดี ก็ยังขาดความรู้ความเข้าใจในเรื่องของการเท่าทันสื่อ โดยเฉพาะสื่อ ICT ที่เด็กๆ คุ้นเคยแต่เป็นเรื่องใหม่ของพ่อแม่ ทำให้ไม่สามารถชี้แนะบุตรหลานได้
โครงการเด็กไทยรู้เท่าทันสื่อ ICT เป็นส่วนหนึ่งของการขับเคลื่อนงานเพื่อเสริมสร้างการรู้เท่าทันสื่อ โดยเฉพาะสื่อรูปแบบใหม่ๆ ให้กับประชาชน โดยเฉพาะเด็กและเยาวชนซึ่งเป็นผู้ใช้สื่อ เสพสื่อ และสร้างสื่อโดยตรง ดำเนินงานโดย มูลนิธิอินเทอร์เน็ตร่วมพัฒนาไทย สนับสนุนโดย แผนงานสื่อสร้างสุขภาวะเยาวชน (สสย.) มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับสื่อ ICT ทั้งในแง่ลักษณะของตัวสื่อ จุดเด่น จุดด้อย ข้อพึงระวังในการใช้งาน รวมไปถึงการเลือกเนื้อหาที่มากับสื่อ การใช้สื่อในทางสร้างสรรค์ และการสร้างสื่อดิจิทัลเพื่อการเรียนรู้ เพื่อให้เกิดความตระหนักรู้เท่าทันสื่อ ICT ในโรงเรียนไทย ซึ่งจะผลักดันให้เกิดกระบวนการเรียนรู้เท่าทันสื่อ ICT ในสังคมไทยต่อไป

2. สถานการณ์ของปัญหา

พ่อแม่เลี้ยงลูกด้วยเงิน แต่ไม่มีเวลาดูแลชี้แนะ ไม่เท่าทันเทคโนโลยี
อุปกรณ์ไฮเทค คอมพิวเตอร์ โทรศัพท์มือถือ เกมพกพา กลายเป็นของรางวัลที่พ่อแม่ซื้อหาให้ลูก เป็นแฟชั่น ให้ทัดเทียมเพื่อนๆ
เด็กๆ ใช้คอมพิวเตอร์ มือถือ อุปกรณ์ ICT ต่างๆ ดูหนัง ฟังเพลง เล่นเกม พูดคุย เข้าเน็ต สร้างสังคม สร้างโลกส่วนตัว เป็นเพื่อนแก้เหงา
เด็กติดเน็ต ติดเกม ติดเพื่อน
เด็กโดนล่อลวงจากเพื่อนแปลกหน้า
เด็กใช้จ่ายมากขึ้นกับอุปกรณ์ ICT การเรียนตกต่ำ สุขภาพย่ำแย่ จำนวนเพื่อนและกิจกรรมสังคมลดน้อยลง

3.กิจกรรรม

Roadshow เด็กไทยรู้เท่าทันสื่อ ICT 10 จังหวัด ประกอบด้วย

นิทรรศการการใช้คอมพิวเตอร์และสื่อ ICT เพื่อการศึกษา : ชมผลงานสื่อสร้างสรรค์โดยเด็กและเยาวชนที่ได้รับรางวัล ซุ้มให้คำปรึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมการใช้สื่อไอซีทีของเด็กและเยาวชน
การสัมมนาเพื่อเรียนรู้วิธีการดูแลลูกในยุคดิจิทัล: โดยนักจิตวิทยา และผู้เชี่ยวชาญในเรื่องพฤติกรรมเด็กกับสื่อ
Walk Rally เข้าฐานเรียนรู้ : เพิ่มพูนทักษะการรู้เท่าทันสื่อของเด็กและเยาวชนผ่านเกมสนุกๆ พร้อมของรางวัลมากมาย

กิจกรรมดีๆ มีประโยชน์ และได้สาระความรู้มากมายเกี่ยวกับการรู้เท่าทันสื่อไอซีที ซึ่งทั้งผู้ปกครอง ครูอาจารย์ และเด็ก ก็สามารถเข้าร่วมกิจกรรมกับเราได้

4. สิ่งที่คาดว่าจะได้รับ

โครงการเด็กไทยรู้เท่าทันสื่อ ICT มุ่งหวังให้สังคมมีแนวทางในการส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพด้าน ICT ของเด็กและเยาวชน ให้รู้จักคิดวิเคราะห์ และ “เลือกสื่อ” ที่สร้างสรรค์ เหมาะสมกับช่วงวัยของตนเอง มีวิจารณญาณในการรับสื่อ “ใช้สื่อ” เพื่อการศึกษาเรียนรู้ พัฒนาตนเอง ชุมชนและสังคม มากกว่ามุ่งใช้เพื่อความบันเทิงในลักษณะของการเสพสื่อผิวเผิน สามารถใช้ทักษะความรู้ด้าน ICT ในการ “สร้างสื่อ” ดีๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อสังคมและประเทศชาติ
นักเรียนและโรงเรียนนำร่องกิจกรรมรู้เท่าทันสื่อ ICT สามารถขยายผลและสร้างกระแสความตระหนักเรื่องการรู้เท่าทันสื่อ ICT ไปยังชุมชนและสถานศึกษาขั้นพื้นฐานทั่วประเทศ

5. การสมัครเข้าร่วมโครงการ

โรงเรียนสามารถสมัครเข้าร่วมโครงการกับมูลนิธิอินเทอร์เน็ตร่วมพัฒนาไทยได้ โดยจะได้รับการสนับสนุนสื่อรณรงค์เผยแพร่ สื่อเพื่อการเรียนรู้ รวมถึงการเข้าร่วมกิจกรรมรู้เท่าทันสื่อ ICT ได้แก่